Samenvatting
Pluspunten
- Mooi, compact bord met toch vele mogelijkheden
- DDR5, alhoewel gezien de prijzen is dat niet persé een voordeel
- WiFi 6E, bluetooth 5.2 & 2.5GbE onboard. Waarvan de laatste in mijn optiek echt een goede eerste stap vooruit is
- Drie M.2 sloten
- A-RGB & RGB mogelijkheden, echter geen RGB op het bord
- Software van MSI werkt goed
- Tweemaal Thunderbolt 4
Minpunten
- Missen van 10GbE mogelijkheden – had het bord in mijn optiek helemaal afgemaakt
- Tijd van schrijven is het bord €450,- en dat is niet te min
Inleiding
Met de 12de generatie processoren van Intel heeft MSI ook een nieuw ITX Z690 bord uitgebracht, de MSI MEG Z690I UNIFY. Hoe deze bevalt, dat lees je hier!
Specificaties
MSI heeft gelukkig ook een verkorte specificatielijst. Voor de gehele specificatie lijst verwijs ik je naar de website van MSI.
CPU (MAX SUPPORT)
SOCKET 1700
CHIPSET: Intel® Z690 Chipset
DDR5 MEMORY: 6800+(OC) , 6666(OC) , 6600(OC) , 6400(OC) , 6200(OC) , 6000(OC) , 5800(OC) , 5600(JEDEC) , 5400(JEDEC) , 5200(JEDEC) , 5000(JEDEC) , 4800(JEDEC) MHz
MEMORY CHANNEL: Dual
DIMM SLOTS: 2
MAX MEMORY (GB): 64GB
PCI-E X16: 1
SATAIII: 4
M.2 SLOT: 3
RAID: 0/1/5/10
LAN: 1x Intel® I225V 2.5Gbps LAN controller
WIFI & BLUETOOTH: Intel® Wi-Fi 6E module
THUNDERBOLT 4: 2x USB Type-C up to 40G, Charging support up to 5V/3A, 15W, 2x Mini DisplayPort input ports
USB 3.2 PORTS (FRONT): 1(Gen2x2, Type C), 2(Gen1, Type A)
USB 3.2 PORTS (REAR): 2(Gen2, Type A), 4(Gen1, Type A)
USB 2.0 PORTS (FRONT): 2
AUDIO PORTS (REAR): 7.1-Channel High Definition Audio (Realtek® ALC4080 Codec)
DISPLAYPORT: 1
HDMI: 1
DIRECTX: 12
OPERATING SYSTEM: Support for Windows® 11 64-bit, Windows® 10 64-bit
FORM FACTOR: Mini-ITX
DIMENSION: 6.7 in. x 6.7 in. (17.0 cm x 17.0 cm)
De volledige specificatielijst is hier terug te vinden.
https://www.msi.com/Motherboard/MEG-Z690I-UNIFY/Specification
Uitpakken
De MSI MEG Z690I UNIFI wordt in een NZXT H1 v2 kast gebouwd. In mijn optiek ook echt één van de mooiere behuizingen.
MSI levert ook een heus pretpakket mee:
- WiFI Antenna
- USB Drive
- Cleaning Brush
- Quick installation guide
- Case Badge
- MEG Stickers
- Cable Stickers
- Registration Card
- DP to Mini DP Cable
- EZ Front Panel cable
- Rainbow RGB Led extension cable
- 2x SATA
- 3 M.2 screws
En dan het bord zelf. In mijn optiek echt een net bord voor een Mini-ITX.
1x 24-pin ATX main power connector
1x 8-pin ATX 12V power connector
4x SATA 6Gb/s connectors
3x M.2 slots (M-Key)
1x USB 3.2 Gen 2×2 20Gbps Type-C connector
1x USB 3.2 Gen 1 5Gbps connector (supports additional 2 USB 3.2 Gen 1 5Gbps ports)
1x USB 2.0 connector (supports additional 2 USB 2.0 ports)
1x 4-pin CPU fan connector
1x 4-pin water-pump fan connector
1x 4-pin system fan connector
1x Front panel audio connector
1x System panel connector
1x Chassis Intrusion connector
1x TPM module connector
Vergeet niet; aan de achterkant zit er nog een M.2 slot, waardoor je in totaal 3 NVMe ssd’s op dit bord kunt bevestigen. De andere twee zitten bovenop elkaar.
Tijd om ook de Kingston Renegade 2TB NVMe PCIe 4.0 SSD te installeren. Er zijn dus twee levels bovenop elkaar waarin de NVMe SSD’s worden geïnstalleerd. In dit geval kies ik voor de bovenste level.
De SSD configuratie is als volgt:
M2_1 slot (From CPU)
Supports up to PCIe 4.0 x4
Supports 2280 storage devices
M2_2 slot (From Z690 chipset)
M2_2 supports up to PCIe 3.0 x4
Supports up to SATA 6Gb/s
Supports 2280 storage devices
M2_3 slot (From Z690 chipset)
M2_3 supports up to PCIe 4.0 x4
Supports 2280 storage devices
Het massieve stalen blok leent zich gelijk als passieve koeler voor de SSD.
De I/O aansluitingen zijn als volgt:
DisplayPort
USB 3.2 Gen1 5Gbps (Type-A)
2.5G LAN
Wi-Fi / Bluetooth
Thunderbolt 4 40Gbps (Type-C)
HD Audio Connectors
Clear CMOS Button
HDMI
USB 3.2 Gen2 10Gbps (Type-A)
Mini DisplayPort Input (for Thunderbolt passthrough)
Tijd om de CPU te installeren. In dit geval maak ik gebruik van een i5 2600K – 10 core @ 3,7GHz-4,9GHz.
Daarnaast maak ik ook gebruik van Kingston Fury Beast (DDR5) geheugen.
Specifiek: Kingston Fury Beast KF560C40BBK2-32 (6000Mhz 32GB)
Laatste paar schroeven erin voor de koeling van de NZXT en het is tijd om deze in de kast te bouwen.
Het is in iedere geval wel een gemakkelijke kast om mee te werken. De voorste en achterste paneel eraf halen, en vervolgens zijn de zijkanten naar boven eraf te schuiven.
Bord ligt erin, nu is het tijd om alles ‘even’ aan te sluiten. En dat is eveneens ook erg knap van deze case. Ondanks dat er niet gigantisch veel ruimte is, is er wel genoeg ruimte om te werken met de behuizing. De kabels zijn in iedere geval lang genoeg om netjes op de plaats te komen waar ze moeten komen. En dat is ook gelijk het ding met dit bord. Deze heeft namelijk zoveel opties en mogelijkheden, dat alles wel aangesloten kan worden.. 😀
Zo, waterkoeling dicht en op z’n plaats.… kijken we niet meer naar om..
Het is ook wel grappig. De MEG Z690 UNIFI heeft meer SATA aansluitingen (4) dan de kast aankan (2).
Desalniettemin stop ik er in iedere geval één Kingston SSD in.
Ondanks de grootte zit er eigenlijk nog best wat ruimte tussen de waterkoeling en het moederbord zelf.
De NZXT H1 v2 heeft overigens drie 8-pin connectoren voor een grafische kaart.
Tijd om de Gigabyte RTX 3070Ti te installeren.
Als alles op z’n plaats zit, is het tijd om de kast te sluiten.
Gave van deze MSI MEG mini-ITX is dat er zoveel aansluitingen zijn.
Uiteraard ontbreekt de A-RGB landingsbaan ook niet.
Bios
Tijd om eens door de bios heen te lopen.
Wat interessant is van dit geheugen, is dat er 3 XMP profielen aanwezig zijn. 4800, 5600 én 6000 Mhz.
Bovenin staan de huidige statistieken zoals temperatuur, vCore, bios versie etc.
Onder de standaardmodus is er gewoon wat door het menu heen te klikken (links, CPU, memory etc).
Uiteraard is er ook een mogelijkheid de fan curve naar wens aan te passen.
Na het rammen op de F7 knop komen wij in de advanced mode, waarbij een hoop meer opties beschikbaar zijn.
Handig dat ook dit moederbord een Secure Erase heeft om een SSD helemaal te wipen.
En dat is dan enkel het menu settings. Uiteraard is onder OC nog van alles aan te passen qua timings. Die loop ik niet helemaal door, denk dat het wel duidelijk is dat er genoeg opties zijn!
Heel eerlijk gezegd heeft dit bordje best een uitgebreide BIOS. Genoeg opties om het systeem naar wens in te stellen.
Software
MSI levert met de bordjes een fijn stuk software mee. MSI Center werkt zoals het zou moeten en biedt de nodige opties. Hierin zit een LAN manager en biedt de mogelijkheid tot hardware monitoring.
Er zijn daarnaast nog eens genoeg dingen extra te installeren.
Via ditzelfde software is ook de lightning aan te passen. Zo is het zelfs mogelijk via de game sync optie
Eveneens biedt MSI de optie om zowel Nanoleaf als Hue aan te sluiten voor lightning. Een gave integratie wat mij betreft!
En om het af te maken zijn er zelfs via voice commands kleuren aan te passen.
Hierdoor roep je Hey Lucky met de juiste commands.
PC Benchmarks
Voor de benchmarks met de MEG Z690I UNIFY is er gebruik gemaakt van Kingston Fury Beast KF560C40BBK2-32 (6000Mhz 32GB) geheugen i.c.m. de Intel i5 12600k. Hiervoor is de 6000Mhz XMP gebruikt. Uiteraard i.c.m. de Kingston Renegade 2TB NVMe PCIe 4.0 SSD.
Geekbench 5
De multiscore van de 12600 is best netjes, vergeleken met de Asus ProArt Z690 Creator met een i5 12500 (met scores van 10126, en 1800 voor de single core), presteert de 12600K toch beter.
CPU-Z
Dit geldt ook met CPU-Z, waar de i5 12500 op het Asus bord 5106.4 en 702.2 behaalde.
Cinebench20 &R23
PCMark 10
Uiteraard is er ook met PCMark gespeeld. De scores zien er wat dat betreft met de i5 12600k best goed uit.
Systeem in gebruik
Scores zijn leuk, maar het allerbelangrijkste is het systeem in gebruik. De MSI MEG Z690I UNIFI is enorm stabiel, met of zonder XMP ingesteld.
Uiteraard is er ook nog eens genoeg ruimte om het systeem helemaal naar wens in te stellen qua timings.
Dan ook de MSI center, een geweldig stuk software die alles biedt wat je nodig hebt. Ik heb andere fabrikanten gezien die toch wat mindere software bijleveren, en dat is best zonde. MSI doet het daarin echt een stuk beter. Het in kunnen stellen van de juiste lightning bij games is wel echt een klap op de vuurpijl.
Het enige wat ik persoonlijk mis, is een 10GbE netwerkaansluiting. Echter, de 2.5GbE is al een heuse vooruitgang. Daarnaast bieden de twee thunderbolt 4 aansluitingen gelukkig weer een hoop opties. Gezien de vraagprijs van dit moederbord is dat wel net iets wat erbij had gekund, om het helemaal af te maken.
Maar dan het stuk gaming, want ook daar draait het wel een beetje om. I.c.m. geheugen, SSD, processor en grafische kaart is eigenlijk best een goede combinatie. Tijdens het gamen heb ik geen last gehad van framedrops door bottlenecks o.i.d.
Waar ik van een 3090 FE af kom moet ik best bekennen dat ik onder de indruk ben van de power die de 3070Ti heeft. Maar dat werkt natuurlijk ook alleen als er een goede basis is qua onderdelen om op te bouwen. Een 3070Ti met een i3 kan dan weer een dingetje zijn.
Alles komt mooi bij elkaar op dit bord. Je hebt geen BSOD tijdens het gamen, en kunt gewoon echt even losgaan. Zo heb ik naast de benchmarks dus ook lekker kunnen gamen, en dat gaat gewoon prima.
Mocht je op dit moment een 1GbE lijntje hebben liggen dan is een bord zoals deze met de 2.5GbE al wel redelijk toekomstvast. Denk je er nu al over om naar 10GbE te gaan, zorg er dan voor dat je of verder kijkt of een extra netwerkkaart koopt via bijvoorbeeld USB-C of thunderbolt. Die zijn er namelijk wel, of een NAS die thunderbolt ondersteunt.. ben je immers ook klaar.
Conclusie
Een stabiel systeem, dat is wat iedereen wel wilt, toch? MSI heeft met de MEG Z690I UNIFY, in deze opstelling, een heel goed bord neergezet. de Z690I biedt als mini-ITX echt enorm veel opties. Van (a)-RGB tot en met drie NVMe SSD’s en zelfs vier SATA aansluitingen. Een bord die 64GB ram aankan en tot en met de i9 (1700 socket) kan meegroeien. Daarnaast biedt de PCI-e 5.0 ook de nodige bandbreedte om een goede kaart aan te sluiten. De gebruikte Gigabyte 3070Ti kon in iedere geval goed uit de voeten en speelde de games – uiteraard in combinatie met de andere componenten – heerlijk weg. En dat is dan genieten. En dan heb ik voor deze test nog enkel een i5 gebruikt, laat staan als er hier een i7 of zelfs i9 op wordt gemonteerd. Dan is het echt een kleine powerhouse.
Oprecht, het enige wat ik nog wel helemaal gaaf had gevonden is een 10GbE poort voor het gebruik van mijn NAS thuis. Dat zou dataoverdracht supersnel maken – zeker met de onboard storage mogelijkheden. Gelukkig bieden de 2 Thunderbolt 4 aansluitingen (wat mijn nas ook heeft) wel de mogelijkheden voor snelle dataoverdracht. Daarnaast is er gelukkig wel een 2.5GbE netwerkpoort, wat al echt een stap vooruit is.
Het bord loopt niet zo snel tegen bottlenecks aan en is daardoor ook echt een ultiem ding. I.c.m. de NZXT H1 had ik ook eerlijk gezegd geen ander bord gewild dan deze. Het biedt immers genoeg mogelijkheden.
Op tijd van schrijven is de vraagprijs voor dit bord een kleine €450,- en dat is niet te min. Is het het waard? Als ik nog een ITX kast ga bouwen, is dit mijn allereerste optie.. Dus ja.
Ben je dus op zoek naar een mini-ITX bord voor je 1700 socket, neem dan deze ook mee in de overweging. Daar ga je echt geen spijt van krijgen.
De MSI MEG Z690I UNIFY krijgt van mij 5 van de 5 sterren. Echt een topper onder de ITX borden. Sterker nog, onder de socket 1700 borden!
